październik 2022 - Teledok

Pracownikowi, który zachoruje, przysługuje zwolnienie lekarskie oraz wypłata wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. Czas zwolnienia lekarskiego ma zapewnić odpoczynek oraz spokój potrzebny w procesie leczenia. Procedura otrzymania L4 wydaje się nie skomplikowana, czy jednak tak na pewno jest? Komu przysługuje zwolnienie chorobowe oraz kto może je wystawić pracownikowi?

Kiedy i komu przysługuje L4?

Zwolnienie lekarskie inaczej nazywane chorobowym lub L4 jest dokumentem, który ma usprawiedliwić nieobecność pracownika w pracy z powodu choroby. Przysługuje ono każdej osobie objętej ubezpieczeniem zdrowotnym. W praktyce oznacza to, że wystawione może ono być osobie zatrudnionej na umowę o pracę, skorzystać mogą z niego pod pewnymi warunkami też osoby pracujące w ramach umowy zlecenia. L4 pracownik dostanie również w sytuacji, kiedy musi sprawować opiekę nad chorym członkiem rodziny np. dzieckiem.

Korzystanie ze zwolnień lekarskich to jeden z przywilejów pracownika. Pozwala zatroszczyć się o własne zdrowie, a także zdrowie współpracowników. Prezenteizm, czyli szukanie sposobu na unikanie zwolnienia lekarskiego jest zjawiskiem ocenianym negatywnie. Chodzenie do pracy chorym i osłabionym nie przynosi bowiem zysków firmie, a wręcz przeciwnie może spowodować duże straty.

Na co można wziąć zwolnienie lekarskie?

Zwolnienie lekarskie może być wystawione, kiedy stan zdrowia uniemożliwia funkcjonowanie w miejscu pracy i sprawia, że wykonanie obowiązków służbowych jest niebezpieczne i mało komfortowe. Wskazaniem do L4 są, chociażby choroby zakaźne, angina, przeziębienie, biegunka, ciąża oraz wynikający z niej poród i połóg, choroby układu oddechowego, kostno-stawowego, mięśniowego, nerwowego. Lekarz e-zwolnienie może wystawiać również osobom cierpiącym na zatrucia, urazy, nowotwory.

To, na co dokładnie zostanie wystawione L4 warunkowane jest przed kod choroby wpisany na dokumencie przez lekarza. W Polsce od 1996 roku stosuje się Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Kod wpisywany jest na zwolnieniu, które otrzymuje ZUS oraz oryginale – na kopii dla pacjenta nie znajduje się to oznaczenie. Warto jednak o nie dopytać lekarza, bowiem kod choroby wskazuje na to, co nam wolno przebywając na zwolnieniu. Lekarz, wypisując je, może kodem nakazać nam leżenie w łóżku lub też pozwolić na chodzenie, a nawet opuszczenie mieszkania w celu np. przyjęcia zastrzyków czy spotkań z psychiatrą/psychologiem. Zgodnie z Kodeksem Pracy pracownik przebywający na L4 nie może jednak wykonywać pracy zarobkowej, wyjechać na wakacje, robić remontu w domu itp. Prawo do sprawdzenia, czy osoba przebywająca na zwolnieniu nie łamie tego zapisu ma zarówno pracodawca (zgłaszający do ubezpieczenia więcej niż 20 pracowników), jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Kontrola objąć może to, czy L4 jest wykorzystywane zgodnie z ustalonym celem, a także poprawność i autentyczność dokumentu.

Ile można być na zwolnieniu?

Przyczyna wystawienia zwolnienia lekarskiego warunkuje, na ile zostanie ono wystawione. W polskim prawodawstwie nie jest ściśle określone, ile maksymalnie może trwać L4, jednak zgodnie z zapisami pracownik może przebywać na zwolnieniu 182 dni. Pod pewnymi warunkami okres ten może być dłuższy. Jest to możliwe m.in., jeśli pracownik choruje na gruźlice czy jest w ciąży – w takich sytuacjach prawodawstwo dopuszcza zwolnienie do maksymalnie 270 dni. Oprócz wyżej wymienionych ilości dni L4, osoby zatrudnione na umowę o pracę rocznie mogą wykorzystać 14 dni opieki nad chorym i 60 dni na opiekę nad dzieckiem do 14. roku życia.

Kto może wystawić e-ZLA?

E-zwolnienie wystawić może jedynie lekarz. Zgłosić się można po nie do lekarza dowolnej specjalności lub też tego bez specjalizacji. E-ZLA może on wystawić podczas tradycyjnej wizyty, jak i teleporady. Pracujący w przychodniach online lekarze tak jak w przypadku wizyt stacjonarnych mogą wystawić zwolnienie tylko i wyłącznie w sytuacji, w której uznają, że pracownik jest niezdolny do pracy.

Jak wygląda zwolnienie lekarskie?

Od grudnia 2018 roku jest obowiązek wystawiania zwolnień lekarskich w formie elektronicznej. Wymaga to od pacjenta posiadania osobistego konta na profilu PUE (Platforma Usług Elektronicznych ZUS). E-zwolnienie, które zostanie dodane do profilu, będzie mogło być uwzględnione przez pracodawcę oraz ZUS. Jeśli pracownik nie posiada konta PUE zobowiązany jest on dostarczyć L4 w formie papierowej pracodawcy w terminie do 7 dni od jego wystawienia.

Czy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w czasie L4?

Zazwyczaj pracownik przebywający na L4 otrzymuje 80% swojej stałej pensji. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży, osoby po wypadku w miejscu pracy lub w drodze od niej, osoby poddające się badaniom w związku z byciem dawcą komórek, tkanek i narządów – im wypłacane jest 100% pensji. 70% wynagrodzenia otrzymują natomiast osoby hospitalizowane (wyłączając powody pobytu z wyżej podanych czynników).

Warto tu zaznaczyć, że przez pierwsze 33 dni zwolnienia wynagrodzenie będzie płacił pracodawca, kolejne dni będą finansowane przez ZUS. Zakład Ubezpieczeń społecznych w całości zapłaci wynagrodzenie na L4 jedynie właścicielowi firmy, pracownikom małych przedsiębiorstw (do 20 osób zatrudnionych).

W niektórych sytuacjach pracownik przebywający na L-4 nie otrzyma jednak wynagrodzenia. Dzieje się tak, kiedy L4 zostanie wystawione z powodu nadużywania alkoholu (nie jest ono płatne przez pierwsze 5 dni jego trwania).

Czy lekarz może wystawić L4 wstecz?

Do lekarza po zwolnienie chorobowe należy udać się jak najszybciej, najlepiej zaraz po zauważeniu u siebie objawów choroby. Jeśli zdarzy się, że na tradycyjną wizytę trzeba czekać kilka dni, warto skorzystać z przychodni online, w której otrzyma się e-zwolnienie. Warto też pamiętać, że lekarz ma możliwość wystawienia L4 wstecz – zgodnie z prawem może ono zostać wypisane na 3 dni wstecz przed badaniem. Lekarze korzystają z tego prawa, jeśli wyniki wyraźnie wskazują, że pracownik przez kilka poprzednich dni był faktycznie niedysponowany.

Więcej informacji można uzyskać u naszych lekarzy, rozpoczynając e-konsultację medyczną w dowolnym momencie.

Zobacz naszą ofertę e-konsultacji medycznych

Alergie skórne zaliczane są do dermatoz – dolegliwości związanych z pojawianiem się stanów chorobowych skóry. Ich klasycznym symptomem są różnego rodzaju wypryski, zmiany skórne, krostki. Tym jednak mogą towarzyszyć inne objawy, które w znaczący sposób obniżają komfort życia. Co zrobić, jeśli zaobserwuje się u siebie objawy alergii skórnej?

Czym są alergie skórne?

Mianem alergii określa się nabytą, zmienną od czynność na swoisty alergen. Mówiąc prościej, jest ona nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na konkretne bodźce zewnętrzne, które w normalnych warunkach u zdrowych ludzi nie wywołują żadnych niepożądanych efektów.

Medycyna wskazuje, że predyspozycje do alergii mają podłoże rodzinne, chociaż nie dziedziczymy ani konkretnej choroby alergicznej, ani też alergii na określoną substancję. Oznacza to, że alergia skórna może być wywołana przez wiele czynników. Jako jej najczęstsze przyczyny wskazuje się m.in.:

Alergeny pokarmowe – głównie nabiał i produkty mleczne, jaja, zboża, owoc, skorupiaki
Sierść zwierząt,
Substancje zapachowe np. zawarte w kosmetykach, proszkach do prania, detergentach,
Syntetyczne barwniki i konserwanty,
Jad owadów,
Niektóre metale np. wykorzystywane do tworzenia biżuterii (nikiel),
Ekspozycje na promienie słoneczne,
Niektóre rośliny ozdobne takie jak bluszcz trujący.

Lista substancji uczulających jest długa, warto jednak zaznaczyć, że alergia skórna wywoływana jest głównie przez alergeny pokarmowe, kontaktowe i leki. Alergeny wziewne takie jak np. pyłki roślin czy roztocza kurzu zazwyczaj powodują tzw. atopie, czyli reakcje alergiczne, których objawami może być katar sienny, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie spojówek, rzadziej alergia skórna pod postacią pokrzywki czy atopowego zapalenia skóry.

Czym objawia się alergia skórna?

Alergia skórna objawia się przede wszystkim wysypką na ciele. Symptom ten określany jest mianem wyprysku alergicznego i przybiera formę zaczerwienionych grudek, mających tendencję do sączenia się i pękania. Wyprysk alergiczny bardzo często swędzi, piecze, a skóra w jego obrębie łuszczy się, staje się szorstka i twarda. Naturalną reakcją na to jest drapanie skóry, jednak musimy pamiętać, że rozdrapane wypryski mogą wywołać trudne w leczeniu nadkażenia bakteryjne. Aby łagodzić ból i dyskomfort powodowany przez alergię skórną najlepiej stosować specjalne maści alergiczne i leki na receptę przepisane przez lekarza.

Jakie są rodzaje alergicznych chorób skórnych?

Wyprysk skórny powodować może nie jedna, ale wiele rodzajów dermatoz. Pojawienie się wyprysków, pokrzywki, krostek, zaczerwienienia czy obrzęków powinno skłonić do wizyty u lekarza i rozpoczęcia diagnostyki. Nie chcąc czekać w kolejce do specjalisty najlepiej skorzystać z przychodni online, w której e-skierowanie do alergologa wystawiane jest od ręki. Do wizyty u tego specjalisty nie trzeba się specjalnie przygotowywać, musimy jednak pamiętać o uzbrojeniu się w cierpliwość. Lista alergenów jest obszerna, a czynnika alergii często szuka się na „ślepo”. Przez to też diagnostyka określana jest mianem szukania igły w stogu siana. Opiera się ona na szczegółowym wywiadzie z pacjentem oraz testach – skórnych, wziewnych, donosowych, RIST, RAST ELSA. Alergolodzy jako narzędzia pomocnicze w diagnostyce wykorzystują też diety eliminacyjne i ekspozycyjne. Stosując je, lekarz jest w stanie potwierdzić najczęściej występujące alergie skórne, które omawiamy poniżej. Oprócz nich alergiczne choroby skórne to także:

Rumień wysiękowy wielopostaciowy,
Osutki polekowe,
Rumień guzowaty,
Rumień trwały,
Alergiczny wyprysk kontaktowy,
Wyprysk fotoalergiczny,
Proteinowy wyprysk kontaktowy.

Pokrzywka

Pokrzywka to jedna z najbardziej znanych alergii skórnych. Zazwyczaj występuje po kontakcie z alergenem pokarmowym lub ukrytym ogniskiem zakażenia. Może ona mieć przebieg ostry lub przewlekły. W każdym z tych przypadków na skórze pojawiają się bąble o różnej wielkości, które wywołują silne uczucie świądu. Niedrapane bąble pokrzywkowe znikną samoistnie, jednak schorzenie może się utrzymywać długo. Jako inny częsty objaw tej alergii skórnej wskazuje się również obrzęk naczynioruchowy Quinckego. Jest on szybko narastającym ciastkowym obrzękiem na powiekach, w gardle wokół ust, krtani, na narządach płciowych. Ze względu na swoje umiejscowienie może być groźny i prowadzić do niedrożności dróg oddechowych.

Egzema

Egzema nazywana też ostrym lub przewlekłym stanem zapalnym skóry objawia się pęcherzykami, rumieniem, zapaleniem grudek, nadżerkami i strupami. Alergia skórna pojawia się w wyniku kontaktu z alergenami kontaktowymi lub wewnątrzustrojowymi.

Atopowe zapalenie skóry (AZS)

AZS jest przewlekłą chorobą o podłożu zapalnym. W trakcie jej przebiegu pojawiają się epizody zaostrzenia, które przeplatane są z okresami remisji. Medycyna nie wskazuje jednego podłoża wywołującego tę alergię skórną. Lista czynników jest długa, jednak zazwyczaj za atopowe zapalenie skóry obwinia się genetykę. U większości chorych pierwsze objawy tej choroby pojawiają się już w pierwszym roku życia, ale mogą też wystąpić w późniejszym wieku. Zalicza się do nich rumień, grudki, pęcherzyki, sączące się nadżerki, strupki. Występują one głównie w obszarze owłosionej skóry głowy i na policzkach, jednak AZS zaatakować może też skórę na tułowiu i w miejscach zgięcia kończyn. Wyprysk alergiczny przy AZS jest silny, dlatego często towarzyszą mu: rozdrażnienie, bezsenność, obniżenie nastroju. Objawy te pojawiają się w okresie zaostrzenia choroby, w remisji nie ma widzialnych symptomów schorzenia, ale pamiętajmy, że w głębokich warstwach skóry toczy się proces zapalny, który może wywołać reakcję alergiczną. Wywołują ją najczęściej alergeny pokarmowe i (lub) wziewne oraz antygeny bakteryjne i wirusowe wydzielane z przewlekłych ognisk wewnątrzustrojowych.

Wstrząs anafilaktyczny

Najgroźniejsza alergia skórna to wstrząs anafilaktyczny. Ta alergiczna choroba skórna ma bardzo burzliwy przebieg. Zazwyczaj dochodzi do niego po pozajelitowym podaniu preparatu lub środka kontrastującego podczas badania radiologicznego. Objawy wstrząsu pojawiają się już po kilku sekundach po kontakcie z alergenem. Wśród symptomów wymienia się nagły spadek ciśnienia, przyspieszenie akcji serca, drgawki, pokrzywkę, zblednięcie skóry, utratę przytomności. Ze względu na gwałtowny przebieg wstrząsu anafilaktycznego konieczne jest niezwłoczne wezwanie pogotowia i rozpoczęcie akcji ratowniczej. Brak pomocy może doprowadzić do utraty życia.